Wideogramy rewolucji

Jesień 1989 zapisała się w historii jako sekwencja spektakularnych wydarzeń: Praga, Berlin, Bukareszt. Najbardziej modelowy scenariusz rewolucji rozegrał się w Rumunii. Zmiana dokonała się w ciągu zaledwie dziesięciu dni, a najważniejsze jej wydarzenia odbyły się w dwóch miastach. Powstanie narodowe, obalenie władzy, egzekucja wykonana na panujących. Po pierwszych zamieszkach w Timisoarze, gdzie rządowi udało się odizolować miasto od reszty kraju, doszło do przewrotu w Bukareszcie, który został uwieczniony kamerami. Tamtejszą stację telewizyjną zajęli demonstranci. Przez ok. 120 godzin nadawała bez przerwy, ustanawiając nowe miejsce wydarzeń historycznych – studio telewizyjne. Między 21 grudnia 1989 (ostatnie przemówienie Ceaușescu) a 26 grudnia 1989 (pierwsze sprawozdanie telewizyjne z jego procesu), kamery zarejestrowały wydarzenia w najważniejszych miejscach Bukaresztu.

Środek przekazu, dominujący w danym okresie, zawsze kształtował historię. A już na pewno europejską nowożytność. Wiadomo, że wiek XX był wiekiem filmu. Ale dopiero kamera wideo, która dysponuje szerszymi możliwościami, jeśli chodzi o czas nagrania i mobilność, może udoskonalić proces „filmowania” historii. Film jest prowokacją. Niekoniecznie widać to na pierwszy rzut oka. Pojęcie „wideogram”, zawarte w tytule, oznacza to, co aparatura wideo zarejestrowała na taśmie. Film porywa widza w wir obrazów rumuńskiej rewolucji, a jednocześnie zmusza go do zachowania wobec nich dystansu.